Мэта фанетычнага разбору слова -
ахарактарызаваць гукавую форму слова як сукупнасць самастойных і адметных
гукаў Варта ўвагі тая акалічнасць, што ў беларускай мове арфаграфічныя
правілы, у аснове якіх ляжаць розныя прынцыпы, часам дзейнічаюць насуперак
вымаўленню. У выніку гэтага суадносіны
артыкуляцыйна-акустычных якасцей гука і яго абазначэння пэў-най літарай не
заўсёды цесныя ў розных арфаграфічных умовах. Пра тое, што беларускае
алфавітнае пісьмо не перадае ўсіх асаблівасцей вымаўлення, сведчыць
абазначэнне наступных гукаў:
- літары е, ё, ю, я абазначаюць два гукі ў
сукупнасці: й + э (па[йэ]хаць); й + о (ра[йо]н); й +у (га[йу]чы); й + а
(ма[йа]к);
- літары в,
н, л і інш. абазначаюць два розныя гукі сітуацыйна: [в] і [в'] - (воз і
вёз); [н] і [н'] - (нос і нес)\ [л] і [л'] -(стол і
столь);
- літара
можа не мець гукавога ўвасаблення - ь (разьбяр, фальварак, таньчыць);
- дзве
літары (дыграфы) могуць абазначаць адзін гук: нн -[ н ] (насеннё); дз
- [дз] (дзіўны); дж - [дж] (дожджык).
Акрамя асаблівасцей перадачы літар на пісьме,
абумоў-леных характарам нацыянальнага алфавіта, трэба ўлічваць і тыя
функцыянальныя змены гукаў, якія не адлюстроўваюцца графічна. Гзта звязана з
узаемадзеяннем, а ў выніку і змяненнем гучання сумежных гукаў у маўленчай
плыні: